Donald Ross - một người nhập cư gốc Scotland, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử thiết kế sân golf với hàng loạt tác phẩm nổi tiếng như Pinehurst No. 2, Oakland Hills South, Seminole cùng nhiều sân khác. Các bản thiết kế tinh tế và hệ thống green được tạo hình khéo léo của ông đã chứng minh giá trị vượt thời gian.
Donald Ross là ai?
Sinh năm 1872 tại Dornoch, Scotland, Donald Ross đã sớm gắn bó với golf từ thuở nhỏ. Ông khởi đầu sự nghiệp với vai trò caddie tại Royal Dornoch Golf Club – một trong những sân links hàng đầu thế giới. Sau đó, Ross có một năm làm học trò của huyền thoại Old Tom Morris tại St. Andrews, nơi ông tích lũy những kiến thức và bí quyết thiết kế. Không lâu sau, Ross trở thành golf professional chính thức tại sân nhà của mình.
Năm 1899, Ross di cư sang Mỹ và nhận công việc tại Oakley Country Club gần Boston. Tại đây, ông đã nhanh chóng tái thiết kế sân Oakley, mở đầu cho sự nghiệp thiết kế đồ sộ sau này. Chẳng bao lâu, Ross được mời về làm việc mùa đông tại Pinehurst Resort ở North Carolina của James Tufts. Chính những công trình tại Pinehurst, đặc biệt là Pinehurst No. 2 (1907), đã trở thành nền tảng vững chắc đưa tên tuổi Ross lên tầm huyền thoại.
Song song với sự nghiệp thiết kế, Ross cũng là một tay golf xuất sắc. Ông từng ba lần vô địch North and South Open (1903, 1905, 1906) và hai lần đăng quang Massachusetts Open (1905, 1911). Trong giai đoạn 1901–1910, ông tham dự bảy kỳ U.S. Open và có bốn lần lọt top 10, trong đó nổi bật là vị trí thứ 5 năm 1903. Ross chính thức giã từ sự nghiệp thi đấu vào năm 1911.
Sau thành công tại Pinehurst, Ross trở thành cái tên được săn đón trong làng thiết kế sân golf. Từ 1912 đến 1929, ông tạo nên hơn 200 sân, trong đó có nhiều kiệt tác như East Lake (1913), Oakland Hills (1918), Oak Hill (1926), Aronimink (1928) và Seminole (1929). Do khối lượng công việc khổng lồ, không ít dự án ông chỉ giám sát từ xa.
Trong thập niên 1930–40, dù chịu ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế và chiến tranh, Ross vẫn tiếp tục sáng tạo, chỉ với tần suất ít hơn. Năm 1947, ông đồng sáng lập Hiệp hội Kiến trúc sư Sân golf Mỹ (ASCGA) và chủ trì kỳ họp thường niên đầu tiên của tổ chức này.
Trước khi qua đời vào năm 1948, Donald Ross đã tham gia thiết kế hơn 400 sân golf tại Bắc Mỹ. Di sản đồ sộ cùng phong cách vượt thời gian đã đưa ông trở thành một trong những kiến trúc sư sân golf vĩ đại và có ảnh hưởng nhất lịch sử.
Những thiết kế nổi bật của Donal Ross
Pinehurst No. 2
Được coi là kiệt tác trọn đời của Donald Ross, Pinehurst No. 2 (khánh thành năm 1907) là một trong những sân golf vĩ đại nhất nước Mỹ và thế giới. Ross đã dành hơn bốn thập kỷ để tinh chỉnh từng chi tiết, đặc biệt là hệ thống green phức tạp, uốn lượn và nổi tiếng thách thức. Đây cũng là nơi Bill Coore & Ben Crenshaw thực hiện dự án phục hồi lớn vào năm 2011, đưa sân trở về đúng “tinh thần Ross” với fairway rộng, bunker tự nhiên và những khu rough khô cằn kiểu Carolina Sandhills. Chính sự kết hợp giữa di sản và cải tạo đã giúp Pinehurst No. 2 giữ vững vị thế huyền thoại, càng khám phá càng thấy chiều sâu và sự tinh tế trong thiết kế.
Inverness Club
Inverness Club, tọa lạc tại Toledo, Ohio, là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Donald Ross, khánh thành năm 1903. Đây là sân golf từng chứng kiến nhiều cột mốc lịch sử của làng golf Mỹ, từ U.S. Open cho đến Ryder Cup. Ross đã mang đến một thiết kế mang đậm dấu ấn chiến thuật: fairway hẹp, green nhỏ, cùng bunkering khéo léo buộc golfer phải tính toán từng cú đánh.
Gần đây, kiến trúc sư Andrew Green đã tiến hành phục hồi và chỉnh sửa nhằm đưa Inverness trở lại gần với tinh thần nguyên bản của Ross, đồng thời nâng cấp để đáp ứng yêu cầu của các giải đấu lớn hiện đại. Những thay đổi này giúp sân sáng bừng sức sống mới, nhưng khát vọng trở thành một “điểm đến cho các giải vô địch” cũng khiến Inverness phải cân bằng giữa tính truyền thống và nhu cầu của golf đỉnh cao.
Oakland Hills Country Club (South Course)
Oakland Hills South, nằm ở Bloomfield Hills, Michigan, là một trong những thiết kế vĩ đại nhất của Donald Ross, khánh thành năm 1918. Sân được mệnh danh là “The Monster” sau khi Ben Hogan vô địch U.S. Open 1951 tại đây, nhấn mạnh độ khó và sự khắc nghiệt của nó. Ross đã tạo ra một bố cục đầy chiến lược với fairway hẹp, green uốn lượn tinh vi và bunkering hiểm hóc – thử thách mọi kỹ năng của golfer.
Trong suốt lịch sử, Oakland Hills South đã tổ chức 6 kỳ U.S. Open, 3 PGA Championships, Ryder Cup 2004, cùng nhiều sự kiện đỉnh cao khác.
Oak Hill Country Club (East Course)
Oak Hill East, tọa lạc tại Rochester, New York, là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Donald Ross, ra đời năm 1926. Sân mang phong cách chiến thuật cổ điển với fairway uốn lượn, green tinh tế và hệ thống cây sồi trăm tuổi bao quanh – yếu tố đã trở thành đặc trưng riêng của Oak Hill.
Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu của các giải đấu lớn hiện đại, Oak Hill East đã trải qua nhiều lần cải tạo. Mặc dù nỗ lực duy trì tinh thần Donald Ross, sân vẫn phải điều chỉnh để phù hợp với độ dài, tốc độ và tiêu chuẩn tổ chức giải vô địch ngày nay. Chính sự giằng co giữa bảo tồn di sản và nâng cấp cho golf đỉnh cao khiến Oak Hill East mang nét “đứng giữa hai thời đại”.
Essex County Club
Essex County Club, nằm tại Manchester-by-the-Sea, Massachusetts, là một trong những sân golf lâu đời và đặc sắc nhất mà Donald Ross từng thiết kế. Mở cửa từ năm 1893 và được Ross cải tạo toàn diện vào năm 1917, sân mang đậm dấu ấn thiết kế tự nhiên: địa hình đồi dốc mềm mại, fairway rộng mở và green phức tạp nhưng đầy tính chiến thuật.
Dù không thường xuyên đăng cai các giải vô địch lớn như Oakland Hills hay Oak Hill, Essex County vẫn được đánh giá là một “viên ngọc quý” trong di sản của Donald Ross, nơi golfer có thể trải nghiệm một sân golf gần như nguyên bản như cách ông từng hình dung.
Donald Ross không chỉ là một kiến trúc sư sân golf, ông còn là người đã định hình nên chuẩn mực cho cả một thế kỷ golf hiện đại. Với hơn 400 sân trải khắp Bắc Mỹ, trong đó có những kiệt tác như Pinehurst No. 2, Oakland Hills, Oak Hill hay Seminole, Ross đã để lại một di sản vượt thời gian – nơi chiến thuật, vẻ đẹp tự nhiên và thử thách tinh tế hòa quyện hoàn hảo. Hơn một thế kỷ đã trôi qua, những thiết kế của ông vẫn tiếp tục thử thách, truyền cảm hứng và nuôi dưỡng đam mê cho mọi thế hệ golfer. Có thể nói, Donald Ross không chỉ xây dựng sân golf, ông đã kiến tạo nên linh hồn của môn thể thao này.