Thiết kế sân golf, giống như rượu vang, mỗi người cảm nhận một kiểu. Có người đam mê kiến trúc sân golf, có người chỉ đơn giản thích cảm giác chơi. Nhưng điều đó không có nghĩa ý kiến của chuyên gia luôn đúng hơn. Ngay cả các nhà thiết kế hàng đầu cũng thường tranh luận về tiêu chí tạo nên một hố golf vĩ đại. Vấn đề chỉ là: đôi khi rất khó để hiểu họ đang bàn về điều gì.
Vậy nên, việc nắm được những nguyên lý cơ bản đằng sau các “template holes” nổi tiếng sẽ giúp bạn cảm nhận thiết kế sân tốt hơn và tăng hứng thú mỗi lần ra sân. Hãy bắt đầu với 5 mẫu dưới đây — khi đã quen thuộc, bạn sẽ dễ dàng nhận ra chúng ở rất nhiều sân trên thế giới.
1. Redan
Những người am hiểu thiết kế đều cho rằng Redan là mẫu par 3 được sao chép nhiều nhất. Kiểu hố này xuất hiện đầu tiên tại sân North Berwick ở Scotland và được C.B. Macdonald đưa đến Mỹ năm 1911 khi xây dựng National Golf Links of America. Sau đó, ông cùng các cộng sự như Seth Raynor và Charles Banks áp dụng rộng rãi kiểu thiết kế này.
Mục tiêu của hố Redan là thử thách khả năng đánh gậy dài (thường 170–200 yards). Điểm đặc trưng nằm ở green nghiêng từ phải sang trái theo hướng đánh, và độ dốc nhẹ khiến bóng dễ trôi về bên trái. Lối vào green thường có “false front”, nhưng đa số các hố Redan đều cho phép đánh bóng thấp, chạy lên green. Đây là kiểu thiết kế đòi hỏi độ chính xác cao - đặc biệt nếu cờ đặt ở góc trái phía sau, bạn cần có cú draw thật chuẩn để tận dụng độ dốc. Ngoài ra còn có “reverse Redan” - mọi đặc điểm đều ngược lại, từ trái qua phải.
Những ví dụ nổi bật:
– Hố 15 tại North Berwick
– Hố 4 tại National Golf Links of America
– Hố 2 tại Somerset Hills
– Hố 11 tại Country Club of Charleston
2. Punchbowl
Trong thiết kế sân golf, không có yếu tố nào gây tranh cãi nhiều như một cú đánh “mù” — golfer không nhìn thấy mục tiêu. Nhiều người cho rằng điều này thiếu công bằng. Nhưng các kiến trúc sư, đặc biệt là thời “Golden Age” (khoảng 1910–1930), thường “giảm độ khó” bằng cách kết hợp cú đánh mù với green Punchbowl.
Đúng như tên gọi, kiểu green này có dạng lòng chảo, giúp bóng tự trôi về khu vực trung tâm. Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất là hố 4 tại Fishers Island. Đây là một hố par 4 tuyệt đẹp do Seth Raynor thiết kế, chạy sát Block Island Sound. Từ fairway, cú đánh thứ hai hoàn toàn mù — golfer chỉ còn cách ngắm vào cột cờ cao đánh dấu vị trí green. Nhưng khi bước qua đỉnh dốc, người chơi sẽ thấy một green Punchbowl khổng lồ đang chờ, với cảm giác nhẹ nhõm pha chút hồi hộp khi tìm xem bóng đã dừng ở đâu sau khi lăn vào lòng chảo.
Dù giúp gom bóng, Punchbowl tại hố 4 Fishers Island vẫn đầy thử thách. Hai điểm gờ được đặt khéo léo trên mặt green có thể khiến bóng nảy ra mép, thay vì tụ lại trung tâm. Đây cũng là nét đặc trưng của Punchbowl: thưởng lớn cho cú đánh xuất sắc, và trừng phạt những cú chỉ “tạm ổn”.
Những ví dụ nổi bật:
– Hố 12 tại Chicago Golf Club
– Hố 16 tại National Golf Links of America
– Hố 18 tại Old Macdonald
– Hố 17 tại Sand Valley
– Hố 9 tại Streamsong Black
3. Switchback
Donald Ross — một trong những kiến trúc sư sân golf vĩ đại và có nhiều tác phẩm nhất ở Mỹ — luôn thích tạo ra những thiết kế buộc golfer phải suy nghĩ và điều chỉnh liên tục. Một trong những ý tưởng tinh tế của ông là kiểu hố Switchback: hố par 4 hoặc par 5 yêu cầu golfer đánh bóng theo hai hướng khác nhau ở hai cú liên tiếp.
Ví dụ tiêu biểu là hố số 2 tại kiệt tác Pinehurst No. 2. Ở cú phát bóng, một cú fade là lựa chọn an toàn để vượt qua khu waste area thò vào từ bên trái fairway. Bóng đáp xuống phía bên phải cũng mở ra góc tiếp cận green thuận lợi hơn, bởi green nghiêng từ sau trái về trước phải.
Nhưng đến cú đánh vào green, kiểu đánh lại đảo ngược. Lúc này, một cú draw nhẹ sẽ tận dụng được độ dốc của green để “ảnh hưởng” quỹ đạo bóng, giúp bóng dừng lại thay vì bị trôi khỏi mặt green. Chính sự thay đổi liên tục này tạo nên sự thú vị của Switchback.
Những ví dụ nổi bật:
– Hố 5 tại Oakland Hills
– Hố 18 tại Seminole
– Hố 7 tại Aronimink
4. Road
Trong thế giới thiết kế sân golf, hiếm có kiểu hố nào vừa chiến lược vừa thách thức như Road hole. Đây là một mẫu thiết kế đơn giản nhưng bền vững theo thời gian, với bản gốc nổi tiếng nhất chính là hố 17 tại Old Course – St. Andrews, một trong những hố golf được biết đến rộng rãi nhất trên thế giới.
Đặc điểm của Road hole là người chơi phải “đi ngược” để tính chiến thuật. Green nông, nghiêng từ phải sang trái và được bảo vệ bởi một pot bunker sâu-thứ bẫy có thể nuốt chửng chỉ một cú đánh lệch nhẹ. Muốn tránh các nguy hiểm này, golfer lý tưởng nên đánh bóng từ phần phải của fairway để mở góc đánh thẳng theo trục dài của green. Nghe thì đơn giản, nhưng Road hole luôn được thiết kế để khiến việc đưa bóng đến đúng khu vực fairway cực kỳ khó khăn.
Tại phiên bản nguyên bản ở St. Andrews, golfer thậm chí phải phát bóng bay qua cọc out-of-bounds và… nóc khách sạn Old Course Hotel. Tuy khoảng trống bên trái fairway khá rộng, nhưng càng dịch trái, góc đánh vào green càng xấu và cú tiếp cận càng dài. Về bản chất, đây là lựa chọn chiến thuật: hoặc chấp nhận rủi ro ở cú tee để có cú đánh vào green dễ hơn, hoặc chơi an toàn và phải đối mặt với cú thứ hai đầy áp lực. Chính vì thế, Road holes thường được gọi vui là par 4.5 — đánh 4 gậy là như đạt birdie, còn 6 gậy thì… chẳng có gì lạ.
Những ví dụ nổi bật:
– Hố 7 tại National Golf Links of America
– Hố 10 tại Shoreacres
– Hố 7 tại Yeamans Hall
5. Volcano
Hố Volcano có green được thiết kế giống như… một miệng núi lửa. Green được nâng cao và dựng đứng ở ít nhất ba phía, tạo cảm giác như “chồm” lên trên người chơi khi đứng ở tee. Điều này cũng đồng nghĩa chỉ cần đánh lệch nhẹ sang bất kỳ hướng nào, bóng sẽ bị hất văng xuống khu vực xung quanh. Donald Ross đặc biệt yêu thích kiểu thiết kế này - khi làm đúng, Volcano mang đến những cú đánh vừa đẹp mắt vừa đầy kịch tính.
Tại LuLu CC, một sân bán tư gần Philadelphia, một hố Volcano do Ross thiết kế vẫn còn giữ nguyên tinh thần ban đầu. Dù chỉ dài 112 yard và trông có vẻ đơn giản, nhưng đánh ngắn, dài, lệch trái hay lệch phải đều khiến bóng rơi xuống khu vực đáy mỏ bao quanh. Ở hố Volcano, nguyên tắc duy nhất là phải đánh trúng green — nếu không, coi như… xong.
Những thiết kế Volcano của Ross có thể rất khác nhau: từ hố nhỏ ở LuLu CC cho đến hố số 6 dài 186 yard tại Country Club of Buffalo. Nhưng điểm chung là chúng đều dễ dàng khiến golfer “run tay” và suy nghĩ lại trước khi tấn công cờ nằm sát mép.
Những ví dụ nổi bật:
– Hố 6 tại Roaring Gap Club
– Hố 12 tại Bald Peak Colony Club
– Hố 15 tại Pinehurst No. 4