Các thể thức thi đấu trong golf rất đa dạng và linh hoạt, tạo nên sự khác biệt so với nhiều môn thể thao khác. Người chơi có thể lựa chọn hình thức phù hợp tùy theo số lượng người tham gia, sở thích cá nhân hay số hố trên sân. Bên cạnh đó, các giải đấu golf cũng được tổ chức theo nhiều thể thức riêng biệt, mỗi thể thức đều có quy định và tiêu chuẩn đặc trưng.
1. Đấu đối kháng (Match Play)
Những người yêu thích Ryder Cup chắc chắn sẽ quen thuộc với thể thức này, trong đó mỗi hố được tính điểm riêng biệt – có thể thắng, thua hoặc hòa. Ở thể thức đấu đối kháng, người chơi thi đấu trực tiếp với nhau qua từng hố, mục tiêu là giành chiến thắng ở nhiều hố hơn đối thủ.
Để thắng, người chơi cần dẫn trước về số hố thắng. Ví dụ, kết quả “5&4” nghĩa là một golfer đang dẫn trước 5 hố trong khi chỉ còn 4 hố chưa chơi – đối thủ không còn khả năng bắt kịp. Tương tự, “10&8” thể hiện người chơi đã dẫn trước 10 hố với 8 hố còn lại, qua đó sớm giành chiến thắng trước khi hoàn tất 18 hố. Đây là thể thức lý tưởng cho những ai thích thi đấu trực tiếp, có thể là giữa hai cá nhân hoặc giữa các đội.
2. Đấu gậy (Stroke Play)
Đây là một trong những thể thức lâu đời và phổ biến nhất trong môn golf. Đấu gậy được áp dụng tại các giải lớn như The Masters, PGA Championship và The Open.
Trong thể thức này, người chơi sẽ đếm tổng số cú đánh từ khi xuất phát đến khi bóng rơi vào lỗ. Sau khi hoàn thành toàn bộ các hố, tổng số cú đánh được cộng lại để tính điểm chung cuộc. Ở hình thức đấu gậy tổng (gross stroke play), thường dùng trong các giải chuyên nghiệp, người chiến thắng là người hoàn thành vòng đấu với ít cú đánh nhất. Còn ở đấu gậy có điểm chấp (net stroke play), người chơi sẽ trừ điểm chấp handicap khỏi tổng điểm gốc; ai có điểm số đã điều chỉnh thấp nhất sẽ thắng. Thể thức này giúp người chơi ở các trình độ khác nhau có thể thi đấu công bằng với nhau.
3. Đấu đồng đội Scramble
Scramble là một trong những thể thức thi đấu golf phổ biến nhất dành cho nhóm 4 người, bởi tính vui vẻ, thoải mái và phù hợp với mọi trình độ golfer.
Luật chơi của Scramble khá đơn giản: mỗi đội gồm 2 người trở lên cùng thi đấu như một tập thể. Ở mỗi hố, tất cả người chơi đều phát bóng, sau đó cả đội sẽ chọn cú đánh tốt nhất. Từ vị trí đó, các thành viên sẽ đặt bóng trong phạm vi một gậy quanh vị trí bóng tốt nhất và tiếp tục đánh cú tiếp theo. Quá trình này lặp lại cho đến khi bóng được đưa vào lỗ. Điểm số của đội chính là tổng số cú đánh tốt nhất ở mỗi hố.
Thể thức Scramble mang lại bầu không khí vui tươi, gắn kết và là lựa chọn tuyệt vời cho các giải đấu giao lưu hoặc sự kiện từ thiện.
4. Skins Game (Đấu Skins)
Skins Game là thể thức thi đấu golf mà mỗi hố được gắn với một phần thưởng hoặc “skin” có giá trị tiền tệ. Giá trị của từng “skin” thường được xác định dựa trên số người tham gia và tổng giá trị giải thưởng. Ví dụ, trong một trận có 4 người chơi với tổng giải thưởng 100 USD, thì mỗi “skin” sẽ trị giá 25 USD. Người giành chiến thắng ở một hố sẽ nhận “skin” đó; nếu các golfer hòa nhau, phần thưởng sẽ chuyển sang hố kế tiếp và cộng dồn giá trị.
Skins Game thường được tổ chức trong những nhóm nhỏ, mang tính vui vẻ hoặc đặt cược nhẹ giữa bạn bè. Mỗi người chơi sẽ đóng góp tiền vào quỹ chung, và sau khi kết thúc vòng đấu, ai có nhiều “skin” (và tiền thưởng) nhất sẽ là người chiến thắng. Đây là hình thức chơi vừa kịch tính vừa mang tính giải trí cao, rất được ưa chuộng trong các buổi golf thân mật.
5. Shamble (Đấu Shamble)
Thể thức Shamble là sự kết hợp giữa Scramble và Stroke Play, mang đến trải nghiệm vừa vui vẻ vừa cạnh tranh. Mỗi thành viên trong đội sẽ phát bóng từ tee, sau đó cả đội chọn cú phát bóng tốt nhất. Từ vị trí đó, từng người chơi tiếp tục tự đánh bóng của mình cho đến khi hoàn thành hố. Điểm của đội được tính dựa trên điểm thấp nhất của các thành viên trong hố đó.
Shamble là lựa chọn lý tưởng cho những vòng golf giao lưu, tạo cơ hội cho mọi người cùng thể hiện kỹ năng và có những cú đánh đẹp. Dù mang tính giải trí, thể thức này vẫn đảm bảo sự cạnh tranh nhất định nhờ việc tính điểm thấp nhất. Nếu bạn đang tìm kiếm một hình thức kết hợp giữa chơi cá nhân và đồng đội, vừa vui vừa có thử thách, thì Shamble chính là lựa chọn hoàn hảo.
6. Stableford (Thể thức tính điểm Stableford)
Stableford là một thể thức thi đấu golf khá độc đáo, khi mục tiêu không phải đạt điểm thấp nhất mà là ghi được nhiều điểm nhất. Ở thể thức này, người chơi sẽ được cộng điểm dựa trên kết quả từng hố so với chuẩn (par). Ví dụ: ghi birdie được 2 điểm, par được 1 điểm, còn bogey hoặc double bogey trở lên sẽ không có điểm. Nhờ cách tính này, trận đấu diễn ra nhanh hơn, vì người chơi có thể nhặt bóng và chuyển sang hố tiếp theo nếu không còn cơ hội ghi điểm. Stableford có hai dạng phổ biến: Stableford truyền thống và Stableford cải tiến (Modified Stableford), được điều chỉnh phù hợp với trình độ của từng golfer.
7. Best Ball (Better Ball / Bóng tốt nhất)
Best Ball là thể thức đấu đồng đội gồm từ 2 đến 4 người, có thể áp dụng cho cả đấu đối kháng (match play) hoặc đấu gậy (stroke play). Mỗi người chơi sẽ đánh bóng của mình trong suốt vòng đấu, và điểm số của đội ở mỗi hố sẽ là điểm thấp nhất trong số các thành viên. Sau khi kết thúc 18 hố, đội nào có tổng điểm thấp nhất sẽ giành chiến thắng.
Đặc biệt, thể thức này cũng cho phép những golfer có handicap thấp hoặc scratch player thi đấu cá nhân với cả đội 2-3 người nếu cùng áp dụng luật Best Ball, tạo ra những trận đấu cân bằng và thú vị.
8. Foursome (Đánh luân phiên / Alternate Shot)
“Alternate Shot” – hay còn gọi là Foursome – là thể thức dành cho đội 2 người, trong đó các thành viên luân phiên thực hiện cú đánh trên cùng một quả bóng. Hai người sẽ thay nhau phát bóng ở từng hố: ví dụ ở đội gồm golfer A và B, A phát bóng ở hố 1, sau đó B đánh cú thứ hai, A đánh cú thứ ba, và cứ thế thay phiên nhau cho đến khi bóng vào lỗ. Ở hố tiếp theo, người phát bóng sẽ đổi lại.
Đây là thể thức truyền thống, thường thấy tại các câu lạc bộ golf cổ điển hoặc các giải đấu danh giá như Ryder Cup, đòi hỏi sự phối hợp ăn ý và chiến thuật giữa hai người chơi.
9. Four-Ball (Đấu bốn bóng)
Four-Ball cũng là một thể thức đồng đội gồm 2 người, nhưng khác với Foursome ở chỗ mỗi golfer sử dụng bóng riêng của mình trong suốt vòng đấu.
Ở hình thức Match Play: golfer nào trong đội ghi điểm thấp nhất ở một hố sẽ giành điểm cho cả đội. Đội nào có nhiều điểm hơn sau khi hoàn thành vòng đấu sẽ thắng.
Ở hình thức Stroke Play: điểm của đội ở mỗi hố là điểm thấp nhất trong hai người, và đội có tổng điểm thấp nhất sau 18 hố sẽ chiến thắng.
Four-Ball là thể thức phổ biến trong các giải đồng đội quốc tế, kết hợp giữa sự độc lập trong từng cú đánh và chiến lược phối hợp giữa hai golfer, mang lại cả yếu tố cạnh tranh lẫn tinh thần đồng đội cao.
10. Bingo Bango Bongo
Bingo Bango Bongo là một thể thức golf vui nhộn, phù hợp cho người chơi ở nhiều trình độ khác nhau. Cái tên độc đáo này bắt nguồn từ âm thanh mà bóng tạo ra khi va vào cây, nảy trên mặt đất rồi lăn vào lỗ – nghe như “bingo-bango-bongo”.
Trong thể thức này, mỗi hố đều có các điểm thưởng riêng, và người chơi có tổng điểm cao nhất sau vòng đấu sẽ là người chiến thắng. Cách ghi điểm phổ biến gồm:
1 điểm cho người có cú phát bóng gần cờ nhất,
1 điểm cho người đưa bóng lên green đầu tiên,
1 điểm cho người gạt bóng vào lỗ đầu tiên.
Nhờ cách tính điểm linh hoạt, Bingo Bango Bongo giúp mọi golfer đều có cơ hội ghi điểm, bất kể trình độ, và biến mỗi vòng đấu trở nên thú vị, vui vẻ hơn bao giờ hết.
11. Chapman (hoặc Pinehurst Format)
Thể thức Chapman, còn gọi là Pinehurst, là một hình thức thi đấu đồng đội 2 người, kết hợp giữa Best Ball và Alternate Shot. Cụ thể:
Mỗi golfer trong đội phát bóng cú đầu tiên,
Sau đó hai người đổi bóng cho nhau để đánh cú thứ hai,
Tiếp đến, đội chọn quả bóng tốt nhất để luân phiên đánh cho đến khi bóng vào lỗ.
Mặc dù nghe có vẻ phức tạp, Chapman lại là thể thức lý tưởng cho hai golfer có trình độ khác nhau, giúp tạo sân chơi cân bằng và công bằng hơn. Hình thức này có thể áp dụng cho cả Match Play hoặc Stroke Play, tùy vào mục đích của giải đấu.
Với sự đa dạng trong các thể thức thi đấu golf – từ Stroke Play, Stableford đến Scramble, Chapman, hay Bingo Bango Bongo – người chơi ở mọi cấp độ đều có thể tìm được cách chơi phù hợp. Hãy bước ra sân, tham gia một giải đấu, và tận hưởng niềm vui thi đấu trong thế giới golf đầy màu sắc này!